بهره وری می تواند بیشترین استفاده از کمترین امکانات و منابع در راه رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه زندگی انسان باشد.
اگر می خواهیم دردنیار پررقابت امروزی، رونق اقتصادی، اجتماعی و زندگی بهتری داشته باشیم لازم است به بهره وری بالای برسیم. از اهداف مهم بهره وری می توان به کاهش هزینه، افزایش تولید و خدمات و افزایش کیفیت و استفاده بهینه از زمان اشاره کرد. بهره وری بدون ارتفای کیفیت امری بیهوده است. یکی از مهمترین بخشها، بهره وری انرژی و بهینه سازی مصرف سوخت می باشد.اجراي اقدامات صرفه جويي در انرژي، يک اولويت براي همه کشورها است. در سالهای اخیر بر نقش حياتي بهبود بهره وري انرژي جهت دستيابي به امنيت انرژي و اهداف زيست محيطي و اقتصادي تاکید شده است. بدون سياست هاي جديد انرژي، تقاضاي انرژي و در نتيجه توليد گازهاي گلخانه اي CO2 افزايش مي يابد.ادامه اين روند جهان را در مسيري قرار مي دهد كه به مدت طولاني غلظت گازهاي گلخانه اي در اتمسفر بيش از 1000 پي پي ام معادل co2 رسيده و درجه حرارت به طور متوسط 6 ° C افزايش يابد. اين وضعيت به وضوح وضعيتي غير قابل تحمل از نظر زيست محيطي، اجتماعي و اقتصادي است. براي اجتناب از اين وضعيت اقدام هماهنگ در تمام بخش هاي انرژي، به خصوص در بخش حمل و نقل مورد نياز خواهد بود.بخش حمل و نقل یکی از بزرگترین مصرف کننده انرژي در دنیا و ایران است و یکی از مهمترین عاملهای افزايش استفاده از نفت در جهان بين سال هاي 2007 و 2030 خواهد بود. امنيت انرژي و كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي در حمل و نقل جاده اي به معناي آن است که کاهش مصرف سوخت و افزایش راندمان در اين بخش يکي از اولويتها براي همه کشورها است.دستيابي به اين هدف در عين چالش برانگيز بودن امکان پذير است، اما نياز به سياست گذاريهاي مستحكم براي به حداکثر رساندن بكارگيري فن آوري و به حداقل رساندن اتلافات سوخت به دليل افزايش اندازه، وزن و قدرت خودروها دارد. انتظار ميرود همه مدهای حمل و نقل و مصرف سوخت در اين بخش در آينده افزايش يابد. در اين ميان حمل و نقل جاده اي (خودروهاي سواري و کاميون هاي حمل و نقل) بیشترین تقاضاي انرژي و نفت را در سال 2050 به خود اختصاص خواهد داد.حمل و نقل هوايي و دريايي نيز به ميزان قابل توجه افزايش خواهد يافت.توصيه هاي جهانی در زمينه بهينه سازي انرژي در بخش حمل و نقل، به طور عمده در دو مورد "بهبود تکنولوژي خودرو که منجر به افزايش بهره وري انرژي خودرو مي شود" و " تغيير رفتار رانندگان در جهت مصرف سوخت کمتر به ازاي مسافت پيمايش (رانندگی اقتصادی)" متمركز مي باشد.
از دیگر موارد بهره وري انرژي در وسايل نقليه شامل، استانداردهاي عملکرد فن آوري (استانداردهاي بهره وري سوخت براي خودروهاي سبک و سنگين، لوازم جانبي و عملکرد استانداردهاي خودرو)، لاستيک و همچنين، استفاده از وسايل نقليه با رتبه انرژی پایین مي باشد.
يكي از اهداف مهم در بهره وريي انرژي بخش حمل و نقل جهت نقل و انتقال مسافر و ايجاد حالت پايدار در جاده ها استفاده از حمل و نقل عمومي كارآمد و وسايلي همچون دوچرخه و همچنين حمل و نقل ريلي مي باشد. يكي از مزاياي اين كار كاهش هزينه ها و همچنين تراكم و افزايش ايمني راهها به همراه كاهش انتشار آلاينده ها و ايجاد تحرك در مسافران و بهبود سلامت جامعه مي باشد.بدين منظور مي بايست زير ساختهاي حمل و نقل عمومي را جهت ايجاد جذابيت در گرايش مسافران براي استفاده از اين خدمات بهبود بخشيد همچنين بهبود اطلاع رساني و سيستم يكپارچه فروش بليط نيز در اين امر بسيار موثر خواهد بود.بنابراین حصول اطمينان از اجراي سياست هاي برنامه ريزي شده، ادامه استانداردهاي موجود بهره وري سوخت براي خودروهاي سبك و ايجاد استانداردهاي بهره وري سوخت براي وسايل نقليه سنگ نقش بسیار موثری در بهره وری انرژی در بخش حمل و نقل خواهد داشت. در همین راستا و مطابق با ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور در مدیریت بهینه سازی انرژی در بخش حمل و نقل طرحهایی در راستای کاهش شدت انرژی شامل" جايگزيني 17 هزار اتوبوس فرسوده ديزلي درون شهري با اتوبوس گازسوز "، " جايگزيني 140 هزار دستگاه تاكسي فرسوده با تاكسي تمام گازسوز با پيمايش بالا"، "توسعه حمل و نقل ریلی بار و مسافر راه آهن جمهوری اسلامی ایران" ، "توسعه حمل و نقل مسافر با قطار شهری در تهران و هشت کلانشهر اصفهان، تبریز، شیراز، اهواز، کرمانشاه، مشهد، کرج و قم"و "توليد قواي محركه كم مصرف در خودروهاي داخلي" در حال اجرا می باشد که اجرای کامل آن نقش مهمی در بهره وری انرژی حمل و نقل خواهد داشت.
کوروش هاشمی
قائم مقام مدیر بهینه سازی انرژی در بخش حمل و نقل
