یادداشت

مرتضی گل زاده: رئیس انرژی های تجدید پذیر

 مرتضی یوسفی: کارشناس ارشد نیروگاه های خورشیدی و حرارتی

قسمت عمده ای از آب مورد نیاز در کشاورزی توسط پمپ های دیزلی تامین می شود که دولت سالیانه مبالغ هنگفتی برای تامین سوخت مورد نیاز تلمبه های کشاورزی پرداخت می نماید.

به منظور کاهش مصرف سوخت پمپ های دیزلی، سیاست برق دار کردن تلمبه ها و چاه های آب کشاورزی در دستور کار قرار گرفت. لذا دولت محترم مطابق مصوبه شماره 157156 مورخ 10/12/1393 و متعاقبا اصلاحیه مصوبه شماره 166305 مورخ 3/4/1398 شورای اقتصاد موضوع طرح برق دار کردن تلمبه ها و چاههای آب کشاورزی را به استناد ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور تصویب و ابلاغ نمود.

بنابر مفاد این مصوبه وزارت نفت به نمایندگی از دولت مجاز است تا سقف 1650 میلیون دلار یا معادل ریالی آن به نرخ سامانه نیما به سرمایه گذارانی که در طرح مذکور مشارکت می نمایند بر اساس دستورالعمل هایی تا پایان سال 1410 پرداخت نماید. اگر چه در حال حاضر حدود 229 هزار حلقه چاه کشاورزی دارای پروانه بهره برداری معتبر در کشور وجود دارد که از سوخت مایع برای تامین انرژی پمپ های آب استفاده می نمایند، اما با توجه به مفاد مصوبه شورای اقتصاد، ظرفیت برقی کردن این طرح از لحاظ تعداد چاهها به حدود 100 هزار حلقه چاه محدود می گردد.

در این طرح سرمایه گذاران عامل صرفه جویی می توانند با بکارگیری انرژیهای تجدید پذیر (انرژی خورشیدی و انرژی بادی)، اتصال به شبکه سراسری برق و یا استفاده از موتورهای گازسوز (DG) اقدام به برقی کردن چاه های کشاورزی دیزلی دارای پروانه بهره برداری معتبر نمایند. لازم به توضیح است که از محل صرفه جویی سوخت تحقق یافته از این طرح، حداکثر به مدت 8 سال یارانه به عاملان صرفه جویی پرداخت خواهد شد.

حامل های انرژی صرفه جویی شده/ جایگزین شده:

نفت گاز

میزان بازپرداخت به سرمایه گذاران:

متناسب با راهکاری که سرمایه گذاران برای برق دار کردن تلمبه های آب کشاورزی انتخاب می نمایند و با توجه به میزان سوخت صرفه جویی شده، طی مدت 8 سال محدود به سال 1410 هجری شمسی ، یارانه به عاملان صرفه جویی (سرمایه گذاران) به شرح جدول زیر پرداخت می گردد.

معیار پرداخت برای هر لیتر صرفه جویی نفت گاز، بر اساس قیمت نفت گاز صرفه جویی شده اعلامی توسط وزارت نفت در زمان بازپرداخت یا معادل ریالی آن به نرخ سامانه نیما در زمان تائید کاربرگ صرفه جویی توسط شرکت بهینه سازی مصرف سوخت خواهد بود.

جزئیات روش اندازه گیری و صحه گذاری و همچنین بازپرداخت، در دستورالعمل اندازه گیری و صحه گذاری (M&V) طرح آمده است.

مزایای اجرای طرح:

با اجرای کامل این طرح که موجب برقدار شدن 100 هزار حلقه چاه آب کشاورزی می­گردد، پیش بینی می شود سالیانه حدود یک میلیارد لیتر نفت گاز صرفه جویی ویا جایگزین خواهد شد. همچنین با برقی نمودن پمپ های آب کشاورزی مشکلات کشاورزان در تهیه نفت گاز از بین می رود و سبب کاهش هزینه های کشاورزان در انجام تعمیرات متعدد دیزل پمپ ها می شود.

پس از آنکه این شرکت اقدام به جذب سرمایه گذاران نمود تا کنون شرکت های زیر به عنوان سرمایه گذاران عامل صرفه جویی مطابق ماده 4 آئین نامه اجرایی ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، توسط معاونت برنامه ریزی وزارت نفت به نیابت از وزارت نفت تایید صلاحیت شدند:

• شرکت سرمایه گذاری جهاد نصر
• موسسه یوتاب هوشینه
• شرکت مشانیر
• شرکت توانیر
• شرکت تانیر
• شرکت مهندسی قدس نیرو

رویه اجرایی طرح جهت عقد قرارداد نیز بدین شکل می باشد که شرکت های مذکور اقدام به انجام مطالعات اولیه مربوطه به منظور انتخاب حوزه عملیاتی و اتخاذ تصمیم جهت مشخص نمودن چاه های انتخابی از لیست اولویت های اعلام شده توسط وزارت خانه های نیرو و جهاد کشاورزی می نمایند و پس اعلام راهکار پیشنهادی برای برقدار کردن چاه های کشاورزی و همچنین مشخص نمودن سقف سرمایه گذاری در قالب سامانه طرح ، مراتب را به این شرکت اعلام می نمایند. پس از انجام بررسی های لازم و اخذ مجوز از هیات مدیره محترم شرکت بهینه سازی ، عقد قرارداد با این سرمایه گذاران در چارچوب ضوابط و مقررات انجام و عملیات اجرایی طرح مطابق دستور العمل M&V انجام می پذیرد.

قراردادهای منعقده:

الف- در تاریخ 21/6/97 قرارداد شماره 2958-1224 فی مابین شرکت بهینه سازی مصرف سوخت و شرکت سرمایه گذاری جهاد نصر منعقد گردید که مطابق این قرارداد شرکت سرمایه گذاری جهاد نصر مکلف است، اقدام به برق دار کردن 100 حلقه چاه آب کشاورزی ظرف مدت یکسال (بعنوان پایلوت) نماید.

ب-  در تاریخ 10/7/98 قرارداد برقدار نمودن 75000 حلقه چاه آب کشاورزی فی مابین شرکت بهینه سازی مصرف سوخت و شرکت توانیر منعقد گردید. مدت زمان اجرای طرح 3 سال است که شرکت توانیر موظف است سالانه 25000 حلقه چاه آب کشاورزی دیزلی را از طریق شبکه سراسری برق دار نماید.