سيستم پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته Large Panel System

چاپ

سيستم سازه‌اي پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته سيستمي الهام گرفته از برخي سيستم‌هاي فرانسوي مربوط به سال‌هاي 1960 الي 1990 است. از جمله سيستم‌هايي كه در ارائه سيستم سازه‌اي پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته مورد استناد بوده‌اند سيستم‌هاي ساختماني Coignet ، مربوط به دهه 1970 و سيستم‌هاي ساختمانيCamus، Snet، Thermofarex و Tracoba مي‌باشند. در سيستم پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته، سعي شده است با تدابيري، حجم عمليات اجرايي در كارگاه (بتن‌ريزي اتصالات) به كم‌ترين مقدار برسد و از قالب‌بندي اتصالات در كارگاه تا حد امكان جلوگيري شود. به طور خلاصه، مي‌توان سيستم سازه‌اي ساختمان با پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته را به صورت زير تشريح كرد:

در اين سيستم، پانل‌هاي پيش ساخته با طول كم‌تر از 8 متر و مساحت كم‌تر از 30 متر‌مربع طراحي و ساخته مي‌شوند. حداقل ضخامت پانل‌هاي توپر 15 سانتي‌متر در نظر گرفته مي‌شود و در صورتي كه در پانل، كلاف‌هايي براي تقويت در پيرامون و در بخش‌هاي مياني استفاده شود، ضخامت پانل تا 12 سانتي‌متر نيز مي‌تواند كاهش يابد. البته، روشن است كه طراحي بايد به گونه‌اي صورت گيرد كه پانل قادر به مقاومت در برابر نيرو‌ها و تنش‌هاي وارد شده در زمان حمل، نصب و بهره‌برداري باشد.

در برخي موارد، در اين سيستم، كفشك‌هاي بتني پيش ساخته، نقش شالوده ساختمان را ايفا مي‌كنند.

كلاف‌هاي بتني پيش ساخته، كه رابط بين شالوده و كف و ديوار‌هاي ساختمان هستند، روي كفشك‌هاي بتني پيش ساخته قرار داده مي‌شوند.

كف‌هاي پيش ساخته ساختمان (ديافراگم‌هاي صلب كف)، توسط بتن‌ريزي درجا با بتن خود تراكم(Self Compact Concrete ) در محل تعبيه ميل‌گرد‌هاي اتصال در هر دو قطعه، به كلاف روي شالوده متصل مي‌شوند.

در اين سيستم، ديوار‌هاي سازه‌اي (عناصر باربر قائم و جانبي)، كه پانل پيش ساخته هستند، با بتن‌ريزي درجا، به كلاف و كف متصل مي‌شوند.

اتصال بين پانل‌هاي ديواري مجاور (كلاف مياني قائم) نيز با بتن‌ريزي درجاي بدون قالب، توسط بتن خود تراكم، تامين مي‌شود. سقف‌هاي پيش ساخته طبقات نيز با ديوار‌هاي پيش ساخته پايين و بالاي سقف، با بتن‌ريزي درجا، به يكديگر متصل مي‌شوند.

علاوه بر انتظار عملكرد سازه‌اي، انتظارات ديگري نيز در خصوص اين نوع پانل‌ها وجود دارد كه اهم آن‌ها عبارتند از:

پايداري در برابر نيرو‌ها و تنش‌هاي ناشي از تغيير شكل‌هاي حرارتي (انبساط و انقباض)، عوامل اقليمي و جمع‌شدگي بتن

آب‌بندي و هوا‌بندي

مشاركت در پاسخگويي به انتظارات در زمينه نياز‌هاي حرارتي، رطوبتي و صدا‌بندي ساختمان

برآورده كردن انتظارات در خصوص بافت و نماي مورد نظر
پاسخگويي به ضوابط در زمينه ايمني در زمان اجرا

ضخامت تمام شده پانل‌ها معمولاً بين 25 تا 30 سانتي‌متر است و در مواردي كه از نظر محاسبات سازه‌اي بتوان از ضخامت كمتري استفاده كرد، ضمن ثابت نگه داشتن ضخامت در حاشيه‌هاي پانل (كه كلاف‌ها و آرماتور‌هاي اتصال در آن‌ها تعبيه خواهد شد)، در ميانه پانل ضخامت كاهش داده مي‌شود، يا در صورت نياز، بازشو تعبيه مي‌شود.
در مواردي در ميانه پانل (لايه مياني) از عايق‌هاي پليمري اسفنجي استفاده مي‌شود. استفاده از عايق‌هاي پليمري اسفنجي، باعث كاهش جرم، انتقال حرارت و هزينه‌هاي ساخت و حمل پانل‌ها مي‌شود. در اين سيستم معمولاً ديوار‌هاي غير باربر يا پارتيشن وجود ندارد و همه ديوار‌ها سازه‌اي هستند. در نتيجه، براي كاهش هزينه‌ها، تقليل ضخامت تيغه‌هاي داخلي و سبك‌سازي ساختمان، براي تيغه‌هاي داخلي از سيستم‌ها و روش‌هاي ديگري نظير ديوار خشك يا تيغه گچي استفاده مي‌شود.
با توجه به مطالب فوق، در صورت طرح و اجراي مناسب سيستم سازه‌اي پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته، از ديدگاه سازه‌اي مي‌توان سيستم را چنين تشريح كرد: قطعات پيش ساخته‌اي كه در تركيب بنا مشاركت دارند، توسط كلاف‌هاي بتني افقي و قائم به صورت يك شبكه سه بعدي به يكديگر متصل مي‌شوند. اتصالات به صورت بتن‌ريزي در كارگاه، در اطراف جوانب قطعات، اجرا مي‌شود. ميل‌گرد‌هاي فولادي نقش اتصال بين فولاد‌هاي عرضي كلاف‌هايي را كه از قطعات پيش ساخته خارج شده‌اند، به عهده دارند. ميل‌گرد‌هاي اتصال بايد به لحاظ خمشي و برشي توان تحمل تلاش‌هاي فشاري، كششي و برشي را داشته باشند. قطعات پيش ساخته نقش تنظيم و كنترل تغيير شكل‌ها و تغيير مكان‌هاي احتمالي در شبكه فضايي كلاف‌ها را بر عهده دارند.
ساختمان‌هاي ساخته شده به روش پانل‌هاي بزرگ پيش ساخته در زلزله‌هاي رخ داده، عملكرد مناسبي از خود نشان داده‌اند و با اينكه براي سازه‌هاي بلند در مناطق با خطر لرزه‌خيزي نسبي زياد، مناسب نيستند، براي ساخت ساختمان‌هاي كوتاه مرتبه و ميان مرتبه در مناطق با خطر لرزه‌خيزي نسبي متوسط، استفاده از اين سيستم سازه‌اي امكان‌پذير است.
در خصوص آب‌بندي ديوار‌‌هاي ساخته شده با پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته، عملكرد ديوار از دو نظر مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. اولين بحث، عملكرد كلي جدار‌هاي مختلف ديوار و تامين آب‌بندي توسط لايه‌هاي در نظر گرفته شده است. بحث دوم، اتصالات و درز‌بندي در محل بهم رسيدن پانل‌ها و يا اتصال به ديگر اجزاي ساختمان است.
عملكرد حرارتي ـ رطوبتي پانل‌ها نيز، همانند ديگر عملكرد‌هاي آن بايد مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد. از طرفي پانل بايد مقاومت حرارتي مورد نياز، طبق مقررات ملي ساختمان (مبحث 19)، را پاسخگو باشد و يا اينكه قابليت كاربرد با يكي از روش‌هاي عايقكاري حرارتي از داخل و يا خارج را داشته باشد. در ضمن، بايد پيش‌بيني‌ها و بررسي‌هاي لازم براي ارزيابي اثر رطوبت بر لايه‌هاي مختلف، خصوصاً عايق حرارتي صورت گيرد و در صورت لزوم، تمهيدات لازم براي جلوگيري از ورود رطوبت به لايه‌هاي حساس ديوار در نظر گرفته شود.
در خصوص عملكرد آكوستيكي، در اكثر مواقع ديوار ساخته شده با پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته به تنهايي جوابگوي انتظارات تعيين شده نيست و لازم است لايه يا لايه‌هاي تكميلي براي رسيدن به حدود تعيين شده در مقررات در نظر گرفته شود.

منبع : سيستم صفحات بزرگ تغيير يافته، دكتر علي معصومي-دكتر بهروز محمدكاري-مهندس حميدرضا طباطبايي‌فر، مركز تحقيقات ساختمان و مسكن،1387

بررسي نقاط قوت و ضعف سيستم پانل‌هاي بزرگ تغيير يافته