افسانه مهری- کارشناس واحد اندازه‌گیری و صحه‌‌گذاری طرح‌های انرژی
اهداف بخش انرژی در اتریش
یکی از راه‌ها برای حفظ تداوم اتریش در عرصه‌های بین المللی نفت و گاز، سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش اکتشاف و تولید نفت و گاز در دنیا است. این کشور نفت و گاز در اختیار ندارد و ناچار است اینگونه در عرصه بین المللی نقش آفرینی کند. اهداف ذیل در بخش انرژی کشور اتریش در راستای اهداف اتحادیه اروپا و اصول آژانس بین‌المللی انرژی تنظیم شده است:
|
امنیت در عرضه انرژی |
|
بازدهی اقتصادی در عرضه انرژی |
|
رعایت نكات زیست‌محیطی در عرضه انرژی |
|
مقبولیت اجتماعی در سیستم عرضه انرژی |
راهكارهای دستیابی به اهداف یاد شده:
۱- گسترش استفاده یا كاربرد منطقی از انرژی (بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی)
۲- گسترش منابع تجدیدپذیر انرژی
راهكارهای فوق با فعالیت‌های زیر در زمینه‌های گوناگون تكمیل کننده راهبردهای انرژی می‌باشند:
|
آزادسازی بازارهای انرژی |
|
تنوع در منابع انرژی |
|
تنوع در عرضه انرژی |
|
سازوكار بحران آژانس بین‌المللی انرژی |
|
ذخیره‌سازی اجباری نفت |
|
منع استفاده از انرژی هسته‌ای |
وضعیت مصرف انرژی در اتریش
- افزایش 2 درصد مصرف انرژی نهایی با در نظرگرفتن تاثیرات اقلیمی طی سال های 2000 تا 2016.
- روند رشد پایدار تا سال 2008 .
- متوسط رشد سالانه کل مصرف نهایی 1.6 درصد طی سال‌های2000 -
- کاهش3.6 درصدی کل مصرف انرژی نهایی در سال 2009.
- بیشترین کاهش مصرف در بخش صنعت با 4.4 درصد در سال 2009.
- متوسط نرخ رشد سالانه 0.9 درصد برای مصرف نهایی طی سال‌های 2010 تا 2016.
- مطابق نمودار ذیل در سال 2016 مصرف انرژی نهایی اتریش به 9/1145 PJ رسیده است که در مقایسه با سال 2000، 18.3% افزایش داشته است.
سهم مصرف نهایی انرژی در بخش های مختلف در اتریش
مطابق جدول ذیل عامل اصلی افزایش مصرف نهایی انرژی در این دوره بخش حمل و نقل با 33.67 و صنعت30.9 درصد بوده است، مصرف نهایی در بخش مسکونی (3%) افزایش یافته است. با این حال مصرف نهایی خانوارها با تاثیرات اقلیمی در دوره مورد بررسی با کاهش (0.6%) پایدار مانده است.
مطابق جدول ذیل بیشترین سهم مصرف سوخت از منابع سوختهای فسیلی در سال 2016 را نفت با سهم 36.2% به خود اختصاص داده است.
در اتریش در سال 2018 سوختهای فسیلی منبع اصلی تامین انرژی بوده است. الزام به اضافه کردن سوختهای زیستی بیشتر به سوختهای فسیلی و افزایش تولید گرمای منطقه از زیست توده منجر به استفاده بیشتر از منابع انرژی تجدیدپذیر در اتریش شده است.
تغییرات کلی مصرف نهایی انرژی كل اتریش از سال 1973
- افزایش شدت كل انرژی نهایی بصورت متوسط ۱ درصد در سال
- كاهش بسیار زیاد سهم نفت و زغال سنگ
- افزایش بسیار زیاد سهم گاز، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر
- كاهش مصرف نهایی ذغال‌سنگ (حدود ۳۵ درصد) و نفت (۶ درصد)
- افزایش مصرف نهایی گاز (۷۵ درصد)، (برق ۸۹ درصد)، دیگر انرژی های تجدیدپذیر (۹۴ درصد) و گرمای محیط (۳۵ درصد)
اهمیت منابع انرژی تجدیدپذیر در اتریش
اهمیت منابع انرژی تجدیدپذیر در زمینه تولید برق در حال افزایش است. اهتمام سیاسی، قوانین سخت‌گیرانه و سطح بالای فعالیت‌های تحقیقات و توسعه در هماهنگی با این روند قرار دارند. این مسئله منجر به ارتقای دانش و شایستگی‌های فوق‌العاده‌ای در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر در اتریش شده است.
در مقایسه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا، کشور اتریش جایگاه اول را از نظر سهم انرژی‌های تجدیدپذیردر تولید برق بر اساس مساحت کشور دارد. یکی از موفقیت‌های این زمینه، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بوده است.
هدف وزارت توسعه پایدار و توریسم فدرال، افزایش نرخ استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر 45 تا 50 درصد تا سال2030 می‌باشد. در حال حاضر 33.5 درصد حاصل شده که 35 % از هدف را تا سال 2020 پوشش می‌دهد.
ساختار انرژی در اتریش دارای تركیب متعادلی است. در دو دهه پیش، ساختار مصرف انرژی تغییر عمده‌ای داشته است. اتریش به صورت چشمگیری در افزایش سهم منابع انرژی تجدیدپذیر در بازار انرژی كشور موفق بوده است. از سوی دیگر، سهم سوختهای فسیلی در بازار انرژی كاسته شده است.
سهم منابع تجدیدپذیر اتریش در عرضه انرژی به بیش از ۲۶ درصد رسیده است. برق‌آبی، مهمترین منبع انرژی تجدیدپذیر اتریش است و در دهه گذشته به شكل فزاینده‌ای از پتانسیل برق آبی خود استفاده كرده است. ۴/۱۳ درصد از عرضه كل انرژی و ۱/۳۹ درصد از تولید انرژی از منابع داخلی مربوط به این پتانسیل و نزدیك به ۶۶ درصد برق از منبع برق آبی است، كه از دیدگاه زیست‌محیطی نیز مناسب است. دیگر منابع تجدیدپذیر انرژی (همانند چوب، ضایعات، سوختنی، سوخت بیوماس، گرمای محیط) حدود ۸/۱۲ درصد از كل عرضه انرژی اولیه و حدود ۳۷ درصد تولید انرژی ازمنابع داخلی را به خود اختصاص داده است. با رقمی برابر ۵/۳۶ درصد سهم منابع تجدیدپذیر بیش از سهم تمام سوختهای فسیلی است و با توجه به دو برابر شدن سهم منابع تجدیدپذیر انرژی در دهه گذشته، در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد تولید انرژی از منابع داخلی از این حامل‌ها تأمین می‌شود. دیگر آنكه، میزان وابستگی كشور به واردات انرژی در دهه گذشته ثابت بوده است.
انرژی هسته‌ای در اتریش
استفاده از انرژی اتمی برای تولید انرژی بر اساس قانون فدرال مصوب ۱۵ دسامبر ۱۹۷۸ ممنوع اعلام شده است. اتریش به انرژی هسته‌ای به عنوان گزینه راهبردی برای رویارویی با آلودگیهای زیست‌محیطی می‌نگرد، زیرا این نوع انرژی از تكنولوژی پیچیده برخوردار بوده و بسیار گرانبهاست و از این رو، قدرت رقابت (از نظر اصول توسعه پایدار) را از بین می‌برد. كشورهایی، كه در قیاس با اتریش توانسته‌اند در مقیاس‌های بزرگتر به جایگزینی نفت بپردازند، بطور عمده از انرژی اتمی بهره برده‌اند. تنها شماری از كشورها توانسته‌اند انواع دیگر انرژی را جایگزین نفت كنند.
تفكیك ساختار مصرف انرژی از توسعه اقتصادی در اتریش
خط‌مشی انرژی اتریش در دسترسی به هدف تفكیك مصرف انرژی از توسعه اقتصادی كشور موفقیت‌آمیز بوده است. در سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۷، در حالی كه عرضه كل انرژی اصلی حدود ۴/۲۹ درصد افزایش داشته، تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های واقعی ۹/۷۵ درصد رشد داشته است. در نتیجه مصرف نسبی انرژی (مصرف انرژی به ازای واحد تولیدناخالص داخلی) ۴/۲۶ درصد در طول این دوره، كاهش داشته است. در قیاس با سایر كشورها، كاهش مصرف نسبی انرژی در اتریش، یكی از بهترین كاركردها را نشان می‌دهد.
استفاده از تکنولوژی در سیاست های انرژی اتریش
یکی از مهم ترین سیاست های انرژی در سهامی صنعت انرژی اتریش، شاخه ای است که به استخراج و بازاریابی نفت و گاز می‌پردازد و راهکارهای خلاقانه انرژی و محصولات پتروشیمی با کیفیتی را به شکل مسئولانه ارائه می‌کند. با ظرفیت سالیانه تصفیه 17.8 میلیون تن و حدود 3٫800 جایگاه سوخت گیری در 10 کشور، این کمپانی پیام روشنی از شایستگی‌های بین‌المللی صنعت نفت و گاز اتریش به جهانیان می‌دهد.
یک سیاست انرژی ویژه اتریشی، توسعه تکنولوژی است که امکان تولید مصنوعی گاز را از باد و خورشید می‌دهد. با استفاده از "تبدیل خورشیدی زیرزمینی"، امکان تولید "گاز طبیعی" به طور مستقیم در مخزن با استفاده از یک فرآیند میکربیولوژیکی وجود دارد. این روش منحصر به فرد تقلیدی از فرایند طبیعی تولید گاز طبیعی است.
کمپانی‌های اتریشی در صنایع انرژی با تولید و تأمین برق، اجرای نیروگاه‌های برق و سیستم‌های ذخیره‌ساز سروکار دارند. این صنعت همچنین شامل تأمین برق مبتنی بر فناوری اطلاعات، کنتورهای هوشمند، تولید ابزارهای کنترل و تکنولوژی کنترلی و ساختار خط انتقال است. بعلاوه، کمپانی‌های اتریشی تخصص بالایی در زمینه تولید و توزیع نفت و گاز، منابع انرژی تجدیدپذیر به خصوص منابع برق آبی، همچنین تولید توربین و نیروگاه دارند. اتریش نقش مهمی را به عنوان یک کشور در تجارت حامل انرژی در سطح اروپا ایفا می‌کند. بیشتر واردات به اروپای غربی از خاور نزدیک و ذخایر منطقه قفقاز و روسیه، از طریق اتریش، و بصورت ویژه از طریق خط لوله Transalpine انجام می‌شود.
ابعاد مهم سیاستهای انرژی اتریش در دنیای امروز و مقایسه با سیاستهای انرژی ایران
- رویارویی با آثار منفی گرم شدن زمین، كه فقط در چارچوب مقیاس های بین‌المللی مقدور است.
- تغییرات مهم در كشورهای مركزی و شرق اروپا، كه باعث ایجاد فرصت های جدید شده است.
- كمك به بازسازی بخش انرژی، توصیه در مورد سیاستهای زیست‌محیطی و انرژی و دستیابی شركتهای وابسته به كشورهای اروپای غربی به بازار انرژی این كشورها، از اینگونه فرصت‌هاست.
در سیاستهای انرژی ایران، ایجاد بازارهای آزاد محور اساسی می‌باشد. امنیت انرژی و حفاظت از محیط زیست نیاز به توجهات ویژه از سوی دولت دارد. ایران به افزایش وابستگی جهانی به انرژی واقف است و در تلاش برای ارتقای کارکرد موثر بازارهای انرژی و مذاکرات نتیجه بخش با همه مشارکت کنندگان است که متاسفانه به دلیل تحریم‌های بین المللی تحقق این مهم با مشکلاتی مواجه شده است.
منابع:
- Austrian Climate and Energy Strategy, federal ministry for sustainability and tourism & federal ministry for transport, innovation and technology, September 2018.
- Energy Efficiency Trends and Policies in Austria, Reinhard Jellinek, Austrian Energy Agency, June 2018.
- Fossil fuel support-country note, OECD, April 2019.
